Infectieziektes voorkomen

De biologische risico’s in de ggz

Zowel bij cliëntgebonden als in niet-cliëntgebonden werkzaamheden kun je in contact komen met ziekteverwekkend biologisch materiaal. Besmet worden met verkoudheid kennen de meesten van ons en de schade daarvan valt wel mee. Maar helaas zijn er ook grotere risico’s zoals hepatitis en HIV bij prikaccidenten. Voor een overzicht van risico’s zie de lijst bij de downloads: ‘Biologische risico’s ggz-werk’.

De basisbescherming: huid en hygiëne

Het goede nieuws is dat ons lichaam in de regel goede bescherming biedt en in combinatie met een goede hygiëne zijn veel problemen te voorkomen. Maar dan is het wel zaak dat je er oog voor hebt. De huid is een prima barrière. Heb je verwondingen, kloven of een huidaandoening, dan is het extra opletten. Dek wondjes af en draag bescherming bij contact met cliënten en biologisch materiaal.

Verwonding, beet- of prikaccident? Actie!

Bij een incident is het zaak meteen te bekijken of er een besmettingsrisico is en direct over te gaan tot ontsmetting van de wond. Zie hiervoor het onderdeel Prikaccidenten. Dat geldt ook voor verwondingen bij onderhoudswerk en ander niet-cliëntgebonden werk. Wees alert.

Let op ziekteverschijnselen

Veel infecties merken we niet eens, omdat het lichaam snel repareert. Veel klachten openbaren zich pas later. Wees alert op plotselinge koortsverschijnselen (vaak 4-6 uur na het incident), kortademigheid (allergie), diarree, misselijkheid en veranderingen aan de huid. ‘Gaat vanzelf weer over’ is niet altijd een goede keuze. Bedenk meteen of het met een werkincident te maken kan hebben en schrijf dit op zodat je het onthoud. Laat er voor de zekerheid naar kijken bij de huisarts of bedrijfsarts.

Ook cliënten lopen risico

Extra aandachtspunt is dat je ook cliënten en bezoekers moet beschermen tegen de infectierisico’s. Bekijk dus ook of zij infectiegevaar lopen en onderneem gepaste actie als met hen iets gebeurt tijdens het verblijf bij jullie organisatie.

De biologische risico’s in de ggz

Zowel bij cliëntgebonden als in niet-cliëntgebonden werkzaamheden kun je in contact komen met ziekteverwekkend biologisch materiaal. Besmet worden met verkoudheid kennen de meesten van ons en de schade daarvan valt wel mee. Maar helaas zijn er ook grotere risico’s zoals hepatitis en HIV bij prikaccidenten. Voor een overzicht van risico’s zie de lijst bij de downloads: ‘Biologische risico’s ggz-werk’.

De basisbescherming: huid en hygiëne

Het goede nieuws is dat ons lichaam in de regel goede bescherming biedt en in combinatie met een goede hygiëne zijn veel problemen te voorkomen. Maar dan is het wel zaak dat je er oog voor hebt. De huid is een prima barrière. Heb je verwondingen, kloven of een huidaandoening, dan is het extra opletten. Dek wondjes af en draag bescherming bij contact met cliënten en biologisch materiaal. Hou elkaar hierop scherp.

Verwonding, beet- of prikaccident: actie!

Bij een incident is het zaak meteen te bekijken of er een besmettingsrisico is en direct over te gaan tot ontsmetting van de wond. Zie hiervoor het onderdeel Prikaccidenten. Dat geldt ook bij verwondingen bij onderhoudswerk en ander niet-cliëntgebonden werk. Wees alert. Maak melding van het incident zodat ervan geleerd kan worden.

Let op ziekteverschijnselen

Veel infecties merken we niet eens, omdat het lichaam snel repareert. Veel klachten openbaren zich pas later. Wees alert op plotselinge koortsverschijnselen (vaak 4-6 uur na het incident), kortademigheid (allergie), diarree, misselijkheid en veranderingen aan de huid. Bespreek met collega’s wat er te doen staat en stimuleer elkaar om voor de zekerheid een arts te laten checken.

Ook cliënten lopen risico

Extra aandachtspunt is dat je ook cliënten en bezoekers moet beschermen tegen de infectierisico’s. Bekijk dus ook of zij infectiegevaar lopen en onderneem gepaste actie als met hen iets gebeurt tijdens het verblijf bij jullie organisatie.

De biologische risico’s in de ggz

Cliënten in de ggz behoren tot een risicogroep als het gaat om infectierisico’s. De organisatie is wettelijk verplicht een infectiepreventiebeleid te voeren om verspreiding van ziektes c.q. besmetting van cliënten tegen te gaan. Vanuit de Arbowet moeten ook medewerkers daartegen beschermd worden. Daarbij gaat het niet alleen om cliëntgebonden infecties, maar ook om het in contact komen met ziekteverwekkend biologisch materiaal in niet-cliëntgebonden werkzaamheden. Voor een overzicht van risico’s zie ’Biologische risico’s in ggz-werk’ in de downloads.

De volgende punten zijn belangrijk om ten minste te regelen:

• Formuleer een infectiepreventiebeleid.
• Stel een verdiepende RI&E op voor biologische agentia: maak een overzicht bij welke functies en werkzaamheden blootstelling aan biologische agentia aanwezig is en welke categorieën biologische agentia dit kunnen zijn.
• Beschrijf welke ziekten werknemers kunnen oplopen of al hebben opgelopen als gevolg van blootstelling aan voorkomende biologische agentia.
• Laat een legionellarisicoanalyse uitvoeren. Stel indien nodig een legionellabeheersplan op (inclusief technische aanpassingen in de installatie, doorspoelregime en periodieke monstername).
• Geef medewerkers voorlichting over risico’s van biologische agentia, het herkennen van ziekteverschijnselen, hulp vragen bij (prik)incidenten, instructie over hygiëne en overige beschermingsmaatregelen waaronder vaccinatie.
• Maak voor kritieke handelingen specifieke werkinstructies over een veilige werkwijze en te nemen voorzorgsmaatregelen (inclusief gebruik van beschermingsmiddelen). O.a. geldt: alleen veilige naaldsystemen gebruiken, verbod op recappen, gebruik naaldencontainers.
• Regel 24/7 acute hulp bij (prik)incidenten (prikaccidentenprotocol)
• Neem in de incidentenregistratie en -incidentenanalyse ook incidenten met besmettingsrisico’s op.
• Regel met de bedrijfsarts dat gezondheidseffecten worden vastgelegd die medewerkers als gevolg van blootstelling aan biologische agentia (kunnen) ondervinden.